Edward Norton Lorenz một nhà toán học và khí tượng học người Mỹ từng đưa ra một lý luận hết sức kinh điển mang tên “hiệu ứng bươm bướm – The Butterfly Effect”: Một con bướm trong rừng mưa nhiệt đới Amazone Nam Mỹ thi thoảng vỗ cánh. Hai tuần sau đó có thể gây ra một trận lốc xoáy ở bang Texas – Mỹ.
Điều này cho thấy, điều kiện ban đầu chỉ là những thay đổi vô cùng nhỏ bé. Nhưng sau khi không ngừng được phóng đại sẽ gây ra những ảnh hưởng vô cùng to lớn.
Dĩ nhiên không chỉ trong thế giới tự nhiên mà trong xã hội nhân loại cũng thường xuyên gặp phải “hiệu ứng bươm bướm” này.
Bữa trước, tôi có được được một tin vắn thời sự: Một người đàn ông lái chiếc xe Tesla trị giá hơn 2 tỷ đi du lịch. Trong lúc lái xe, ông ta có hút một điếu thuốc. Sau khi hút xong liền tiện tay ném mẩu tàn thuốc ra bên ngoài cửa xe. Nhưng do gió lớn khiến mẩu thuốc bị cuốn trở lại vào trong xe. Ông ta vội vàng cúi người xuống nhặt, nhưng khi vừa chuẩn bị nhặt mẩu tàn thuốc lên thì vô lăng xe bị chệch hướng, lao vào khe suối ven đường. Khiến bảng mạch vi tính trong xe bị ngập nước.
Sau khi giám định sơ bộ, chiếc xe Tesla trị giá hơn 2 tỷ này cơ bản trở thành đống phế liệu. Rất may người đàn ông đó không sao. Mất tiền là chuyện nhỏ, nhưng nếu gây tại nạn giao thông nguy hiểm, hậu quả sẽ thật khó lường.
Trong câu chuyện mẩu thuốc lá gây thảm án này khiến không ít người xuýt xoa tiếc nuối: Giá như người đàn ông đó cẩn thận hơn một chút, không hút thuốc trong xe, hoặc đừng vứt tàn thuốc ra bên ngoài cửa xe, thì dù tàn thuốc có bị cuốn lại vào trong xe cũng không cần phải vội vàng cúi nhặt… Tất cả những điều này đều là để tránh phát sinh bi kịch.
Thế giới này là như vậy, nhiều khi chỉ vô tình là một thói xấu nhỏ nhưng lại gây ra hậu quả to lớn.
Đại đa số những tai nạn mà chúng ta gặp phải trong đời đều không ngẫu nhiên phát sinh. Mà là do một loạt những hành động sơ ý và không câu nệ tiểu tiết.
Mà một loạt những hành động sơ ý và không câu nệ tiểu tiết này đều khiến chúng ta vì nhỏ mà mất lớn, không những hư tổn tài sản mà xém chút nữa còn phải đánh đổi cả tính mạng.
ST