Khác với vi-trùng, virus không có bộ máy sinh sản nên tự nó không thể sinh sản để gây bệnh cho nhiều người. Nó phải xâm nhập được vào tế bào của bệnh nhân rồi dùng bộ máy sinh sản của tế bào chủ để phát triển, sinh thêm virus mới. Covid-19 dùng các gai (spikes) mọc trên bọc ngoài của nó như cái chìa khóa để mở cửa vào tế bào phổi. Cái cửa này những protein gọi là ACE2 receptors có nhiều trên màng tế bào phổi, tim và bộ tiêu hóa Đối với các virus có bộ gene là DNA, khi vào được tế bào thì DNA của nó phải chuyển qua các giai đoạn đổi qua dạng mRNA (giai đoạn này gọi là Transcription) rồi từ đó các chất ribosomes có trong tế bào chất (cytoplasm) sẽ bám vào dây mRNA này để đọc trình tự (sequence) và dùng tRNA để đem amino ac ghép vào nhau để tạo thành các proteins cho virus tăng trưởng (giai đoạn này gọi là Translation). Nói một cách nôm na dể hiểu hơn là có thể ví con virus như là một đồ hình xây cất construction schematic nhưng không có vật liêu cần thiết để chế tạo. Cần phải đem nó vào một công xưởng có đầy đủ dụng cụ, vật liệu, nhân công rồi nhờ đó mới có thể khởi xướng sản xuất thêm thật nhiều sản phẩm giống như trong bảng đồ hình.

Covid-19 là một Coronavirus có bộ gene +single-tranded RNA tương đương với mRNA (messenger RNA) nên không cần biến đổi từ dạng DNA qua RNA khi vào được tế bào mà nó có thể nhanh chóng dùng bộ gene RNA để chế tạo các enzymes và cần thiết để tạo thêm nhiều virus mới Như vậy việc trị liêu Covid-19 phải dựa vào những giai đoạn như: A- Trước khi virus vào tế bào: 1) phá hũy, làm hư hại vỏ bọc ngoài, các gai (spikes glycoprotein) để không thể bám vào cửa ngỏ tế bào receptors ACE 2 2) Phá hũy, làm hư hại cánh cửa receptor ACE 2 không cho virus vào trong tế bào B- Nếu virus đã vào tế bào: 3) Ngăn cản không cho chất ribosomes bám vào mRNA để chế biến proteins (enzyme) cần thiết cho việc sinh sản virus ( Ribosomes giống như ông cai thợ phải đọc bản đồ virus rồi mới kêu thợ lấy vật liêu để làm ra sản phẩm đúng theo đồ hình) 4) Ngăn chận chất RNA-dependant RNA polymerase ( thợ xây cất) làm tăng số lượng mRNA để cho thêm virus mới (giai đoạn này gọi là replication) - Phá hủy màn bọc và gai (spikes glycoprotein) của virus: Như chúng ta đã vẩn thường nghe là rửa tay xà phòng, nước muối nồng độ cao, chất alcohol, chlorox, anh sáng cực tím (UV light), hơi nóng (xông hơi)...

Các chất này làm hũy hại protein trên màng bọc virus, ánh sáng cực tím làm hư bộ gene RNA của virus. - Phá hũy cửa ngõ receptor ACE 2: Nghiên cứu đăng trong Virol J. 2005; 2:69 thì Chloroquine và chất Ammonium chloride làm hư hại cửa ngỏ ACE 2 làm ngăn chận virus bệnh SARS xâm nhập vào tế bào. Vì không thể vào tế bào để sinh sản nên virus không thể nào lan lây, phá ủy tế bào và gây bệnh được. - Trụ sinh Azithromycin được gọi là một macrolide antibiotic thường dùng để trị nhiễm vi-trùng [2]. Azithromycin giết vi-trùng bằng cách ghìm chặc vào đơn-vị 50S của ribosomes không cho chất này bám vào mRNA để tạo những enzyme cần thiết cho virus sinh trưởng. Tuy nhiên vì đơn vị 50S chỉ có ở vi-trùng còn ở người chỉ có đon-vị 60s nên chưa rỏ là Azithromycin có hoạt tính mạnh mẽ như trường hợp ở vi-trùng hay không . Chất Cycloheximide là loại thuốc duy nhất có khả năng bám vào đơn vị 60S của người để ngăn cản ribosomes tạo ra protein tuy nhiên Cyclohexamide rất độc nên từ trước giờ chỉ dùng để thí nghiệm trên thú vật chớ không để trị bệnh ở người. Dù vậy nhiều trường hợp dùng Azithromycin cũng cho kết quả tốt trong việc ngăn cản virus Covid-19 [3][4] 4) Để sinh số lượng lớn virus mới, virus sẽ dùng chất enzyme gọi là RNA-dependent RNA polymerase mà nó vừa sản xuất khi vào được tế bào để giúp nó sản xuất thêm hàng ngàn bộ gene RNA mới để tạo thêm virus. Vì vậy nếu ngăn chận được tác động của chất enzyme này thì virus không thể nào sinh sản thêm virus mới. Nghiên cứu của ông Aartjan J. W. te Velthuis và cộng sự viên cho thấy chất kẽm (Zinc) tác dụng mạnh mẻ trên enzyme RNA polymerase, ngăn cản không cho sao chép Coronavirus thành nhiều virus mới trong các tế bào cấy (cell culture) [5]. Vậy chất kẽm giữ một vai trò rất quan trọng trong việc điều trị Covid-19 không để virus phát tán lan rộng bằng cách chặn mối tăng trưởng của virus Qua những dữ kiện nêu cho thấy Chloroquine rất hiệu quả khi bịnh mới phát (mới bị nhiễm virus) còn Azithromycin và Zinc sẽ giúp ngăn cản phát triển của virus khi đã nhập vào tế bào cơ thể. Việc dùng chung 3 chất Chloroquine (hay HydroxyChloroquine hay Plaquenil), Azithromycin và Zinc rất cần thiết cho cả phần tiền và hậu xâm nhập của virus ngoài phần giử vệ sinh bên ngoài (khẩu trang, rửa tay xà phòng..). Vì Chloroquine cũng là chất ngăn cản virus xâm nhập vào tế bào nên cũng được dùng để phòng ngừa (prevention). Chúc mọi người bình an trong thời đại dịch TS Lâm kim Cương References: [1]Virol J. 2005; 2: 69.Published online 2005 Aug 22. doi: 10.1186/1743-422X-2-69 Chloroquine is a potent inhibitor of SARS coronavirus infection and spread Martin J Vincent,1 Eric Bergeron,2 Suzanne Benjannet,2 Bobbie R Erickson,1 Pierre E Rollin,1 Thomas G Ksiazek,1 Nabil G Seidah,2 and Stuart T Nichol [2] Pharmacol Ther. 2014 Aug;143(2):225-45. doi: 10.1016/j.pharmthera.2014.03.003. Epub 2014 Mar 11. Azithromycin: mechanisms of action and their relevance for clinical applications. Parnham MJ1, Erakovic Haber V2, Giamarellos-Bourboulis EJ3, Perletti G4, Verleden GM5, Vos R6.

[3] McKeehan W, Hardesty B. The mechanism of cycloheximide inhibition of protein synthesis in rabbit reticulocytes. Biochem Biophys Res Commun. 1969 Aug 15;36(4):625-30. [4] Park WS, Sung DK, Kang S, Koo SH, Kim YJ, Lee JH, Chang YS, Lee M. Therapeutic window for cycloheximide treatment after hypoxic-ischemic brain injury in neonatal rats. J Korean Med Sci. 2006 Jun;21(3):490-4. [5] PLoS Pathog. 2010 Nov; 6(11): e1001176. Zn2+ Inhibits Coronavirus and Arterivirus RNA Polymerase Activity In Vitro and Zinc Ionophores Block the Replication of These Viruses in Cell Culture Aartjan J. W. te Velthuis, 1 Sjoerd H. E. van den Worm, 1 Amy C. Sims, 2 Ralph S. Baric, 2 Eric J. Snijder, 1 , * and Martijn J. van Hemert 1 , *