Khi công nghệ sạc không dây mới xuất hiện, nó có nhiều giới hạn, nhưng những vấn đề như cần phải đặt máy chính xác vào một điểm nào đó, hay tốc độ sạc cực kỳ chậm... đã dần được khắc phục theo thời gian.
Samsung đã rất nhanh chóng trong việc mang công nghệ sạc không dây lên các điện thoại Galaxy, nhưng độ phổ biến của công nghệ sạc không dây chỉ đạt đỉnh điểm khi Apple mang nó lên iPhone vào năm 2017. Cũng từ đó, cuộc chiến giữa các chuẩn sạc đã bắt đầu, và phần thắng thuộc về Wireless Power Consortium với chuẩn Qi, đã được nhắc đến rất nhiều khi nói về sạc không dây.
Rõ ràng việc sử dụng sạc không dây mang lại nhiều lợi thế so với sạc có dây thông thường. Người dùng không phải luôn mang theo một sợi cáp mỗi khi muốn sạc pin điện thoại, đặc biệt vào lúc nửa đêm, không ai muốn lục đục tìm sạc và vô tình đánh thức vợ/chồng mình đang ngủ. Nhưng mọi thứ đều có ưu điểm và nhược điểm. Sạc không dây cũng không phải ngoại lệ, và một số người bắt đầu đặt ra nghi vấn rằng liệu nó có nhược điểm gì hay không? Một số bài viết, chủ đề thảo luận và các bình luận về sạc không dây cho rằng nó sẽ khiến pin nhanh chai hơn so với sạc có dây truyền thống.
Pin điện thoại hoạt động như thế nào?
Smartphone sử dụng pin lithium-ion. Các cell pin có 2 điện cực: cathode và anode, với chất điện phân nằm giữa cho phép các ion lithium di chuyển giữa 2 điện cực. Khi sạc pin, các ion đi từ cực dương sang cực âm, và khi xả pin, chúng đi theo hướng ngược lại. Tiến sỹ Daniel Abraham, nhà khoa học cấp cao tại Argonne Laboratory cho biết: “Năng lượng điện biến đổi thành năng lượng hoá học trong suốt quá trình sạc và quá trình ngược lại diễn ra khi xả pin”
Các hãng sản xuất pin quyết định bao nhiêu năng lượng có thể được lưu trữ trong cell pin, và điều đó quyết định người dùng có bao nhiêu thời lượng pin để sử dụng. Tiến sỹ Abraham giải thích: “Nhà sản xuất quyết định điện áp cắt trên và điện áp cắt dưới, vốn không đổi, và chu kỳ cell giữa hai khoảng điện áp. Miễn là chọn được khoảng điện áp phù hợp, ta có thể xoay vòng các cell hàng nghìn lần”
Sẽ không thể vượt quá những giới hạn khi đặt điện thoại trên đế sạc không dây quá lâu, hay cắm sạc nó suốt đêm. Người dùng cũng không thể xả pin xuống dưới mức điện áp cắt dưới được đặt ra bởi nhà sản xuất. Những giới hạn không thay đổi dù người dùng sạc pin từ nguồn nào. Tiến sỹ Abraham nói: “Không quan trọng liệu người dùng sử dụng sạc không dây hay có dây. Người dùng sẽ không thể sạc quá mức hay xả pin quá mức giới hạn của một cell pin”
Giới hạn chu kỳ sạc
Những viên pin khác nhau có các tiêu chuẩn khác nhau, nhưng nếu sạc pin vượt quá một số chu kỳ sạc nhất định, pin sẽ bị chai. Chẳng hạn như, pin iPhone được thiết kế để vẫn giữ được tối đa 80% dung lượng ban đầu sau khi người dùng hoàn tất 500 chu kỳ sạc. Một trong những lời phàn nàn liên quan sạc không dây thường thấy là khi sạc pin bằng cáp sạc thông thường, pin được nghỉ, nhưng khi sạc không dây thì không. Do đó, pin vượt quá số chu kỳ sạc giới hạn của nó nhanh hơn và chai nhanh hơn. Điều này có đúng không?
Menno Treffers, chủ tịch Wireless Power Consortium giải thích: “Pin điện thoại không bị cạn đi khi vừa sạc không dây vừa sử dụng. Đây là một sự hiểu lầm”. Nếu muốn làm chu kỳ sạc chậm lại, cách đơn giản nhất là giảm lượng điện năng tiêu thụ. Một ứng dụng chạy ngầm thường xuyên gửi dữ liệu trong nền, hay dùng điện thoại trong khu vực sóng di động yếu khiến nó phải cố gắng tăng mức tín hiệu để kết nối đều tiềm ẩn khả năng khiến tuổi thọ pin bị ảnh hưởng hơn cả thói quen sạc pin của người dùng.
Ngoài ra, quy trình sản xuất pin cũng là một yếu tố quan trọng quyết định tuổi thọ của pin. Chất lượng của vật liệu sử dụng để sản xuất pin cũng tạo nên một khác biệt lớn đến thời lượng pin.
Lợi ích tiềm tàng của sạc không dây.
Không có bất kỳ chứng cứ nào cho thấy sạc không dây khiến pin smartphone nhanh chai hơn so với sạc có dây. Ngược lại, nó còn có một số lợi ích đáng giá. Nhờ sạc không dây, cổng sạc sẽ ít có khả năng bị hư hỏng hơn, từ đó giảm thiểu nguy cơ gặp phải các vấn đề liên quan cổng sạc và phải mang máy đi sửa. Chủ tịch Menno Treffers giải thích thêm: “Bản thân cục sạc cũng không gặp hư hỏng trong quá trình sử dụng. Như vậy, sạc không dây rất lý tưởng nếu được dùng tại các điểm sạc công cộng trong khách sạn, xe cộ, nhà hàng, và tàu hoả”
Một vấn đề được khá nhiều người quan tâm là người dùng tốt nhất nên để pin được sạc một phần. Liệu có ổn không nếu sạc smartphone xuyên đêm? Thực ra, lời khuyên là viên pin sẽ trụ được lâu hơn nếu dung lượng của nó nằm ở mức từ 50 đến 80%. Treffers xác nhận: “Bằng cách liên tục sạc pin trong ngày và không để pin tụt xuống dưới 50%, người dùng sẽ có thể tăng tuổi thọ của pin. Theo một nghiên cứu, tuổi thọ pin sẽ tăng gấp 4 lần khi độ sâu của việc xả pin, tức lượng pin bị cạn đi, không vượt quá 50%, thay vì cạn sạch 100%”
Tất nhiên, công nghệ sạc không dây không hoàn hảo. Ngoài tốc độ sạc chậm, người dùng cũng cần quan tâm đến vấn đề nhiệt độ. Tiến sỹ Abraham thừa nhận: “Sự xuống cấp về mặt hiệu năng của các cell pin bị ảnh hưởng bởi thời gian, nhiệt độ và giới hạn điện áp. Để tăng lượng điện năng lưu trữ trong cell pin, các nhà sản xuất luôn tìm cách đẩy cao giới hạn điện áp. Chúng ta không thể ngừng thời gian lại, còn giới hạn điện áp được đặt ra bởi nhà sản xuất, nên chỉ còn nhiệt độ”.
Đã bao giờ bạn để ý điện thoại của mình nóng lên khi sạc không dây chưa? Nếu để nguyên ốp lưng và sạc, hay đặt nó chưa đúng vị trí trên đế sạc, máy sẽ còn nóng hơn. Treffers giải thích: “Hầu hết pin điện thoại đều bị hỏng khi tiếp xúc với nhiệt, đó là lý do tại sao cần phải đảm bảo rằng đế sạc được chứng nhận chuẩn Qi. Các thiết bị đã được chứng nhận, có nghĩa là chúng đã được thử nghiệm khắt khe để đảm bảo nhiệt độ không tăng lên đến mức nguy hiểm hay có khả năng gây thiệt hại”
Có vẻ nhiệt độ, chứ không phải thói quen sạc pin, mới là thứ cần được quan tâm nếu muốn pin điện thoại trụ được lâu nhất có thể. Nhiều đế sạc không dây loại tốt, thậm chí còn được tích hợp quạt và hệ thống làm mát. Nhưng đây lại không phải là một vấn đề nghiêm trọng làm mất uy tín của sạc không dây, vì khi sạc có dây, điện thoại cũng nóng lên.
Nếu quan ngại vấn đề, người dùng tốt nhất đừng đặt điện thoại tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời bên bệ cửa sổ hay trong xe hơi nóng nực. Không nên dùng điện thoại để chơi các game đồ họa cao trong khi đang cắm sạc. Và đừng sử dụng các đế sạc không dây hay có dây chưa được kiểm chứng.
Cuối cùng, dù phụ thuộc nhiều vào quy trình sản xuất, các thiết lập mà nhà sản xuất điện thoại lựa chọn, và cách người dùng sử dụng điện thoại của mình, nhưng với việc tốc độ sạc và dung lượng pin được đẩy ngày càng cao hơn, tuổi thọ của pin có lẽ là không còn là một vấn đề đáng quan tâm. Có thể thấy rằng công nghệ sạc nhanh thông qua sạc có dây - vốn đang ngày một nhanh hơn - có thể khiến điện thoại nóng lên rất nhiều và điều này là không tốt cho pin. Nhưng câu trả lời cho nghi vấn sạc không dây có khiến pin bị chai nhanh hơn không? là Không. Sạc không dây sẽ không khiến pin bị xuống cấp nhanh hơn.
Sưu Tầm