Thưởng thức rượu là cả một nghệ thuật, một niềm đam mê. Mỗi loại rượu đều có một hương vị, màu sắc, nồng độ riêng, và thưởng thức rượu không chỉ là việc nhìn màu rượu, ngửi mùi và nếm vị của nó mà hơn thế nữa còn đòi hỏi sự tinh tế trong cách chọn ly uống rượu.

Rượu tây rất phong phú về chủng loại, nhưng nhìn chung được chia làm các nhóm cơ bản như : rượu sâm banh (champagne), rượu vang, rượu mạnh (brandy, whisky…) và rượu cocktail. Việc chọn ly uống rượu sao cho phù hợp với một buổi tiệc rượu là việc rất cần thiết và người uống rượu cũng cần phải biết cách thưởng thức từng loại rượu cũng như hiểu được sự hấp dẫn, độc đáo của từng loại rượu để đảm bảo giá trị văn hóa ẩm thực.

1/ Chọn ly uống rượu Champagne Champagne là một dạng vang nổ, được sản xuất bằng cách tạo ra sự lên men thứ cấp trong chai chứa rượu vang để thực hiện sự cacbonat hóa, xuất xứ từ vùng Champagne của Pháp. Champagne thường dùng để khai vị hoặc khi đi ngủ tạo sự hưng phấn, là loại rượu nhẹ, mùi dịu, có vị ngọt nên thường được rót nhiều.

Ly uống champagne thường có hình nón hoặc hình parabol thành cao, miệng ly hơi uốn cong vào trong gần giống hình hoa tulip để lưu lại những bọt nhỏ ly ti hay hương thơm của rượu.

Với các bữa tiệc lớn, đông người hay tiệc đứng, ly được xếp theo hình tháp để rót nhiều ly cùng một lúc do đó thường sử dụng loại ly ngắn, miệng rộng. Với các bữa tiệc ít người, loại ly được sử dụng là loại ly có hình dạng thuôn dài, đường kính nhỏ để giữ cho rượu sủi tăm lâu hơn, tạo cảm giác thú vị hơn. Khi uống champagne, dù ly dài hay ngắn, người uống phải cầm ly tại phần cuống ly để nhiệt độ bàn tay không làm mất độ lạnh cần thiết của rượu trong ly dẫn tới mất đi hương vị của rượu. Champagne ướp lạnh ở nhiệt độ 7-9 độ C, khi uống thường được rót 2/3 ly.

2/ Chọn ly uống rượu vang Rượu vang được chiết xuất từ những quả nho lên men hay từ một số loại trái cây khác. Vang được coi là thức uống sang trọng, bổ dưỡng mà thiên nhiên ban tặng cho con người. Vang được sử dụng trong bữa ăn, tùy theo từng loại rượu vang sử dụng mà dùng loại ly thích hợp. Khi uống vang cũng như champagne cần phải có độ lạnh cần thiết, nên cầm ly ở phần đế, chỉ dùng ngón tay nâng nhẹ ly rượu, đừng bao giờ nắm chặt để tránh làm tăng nhiệt độ của rượu ảnh hưởng đến hương vị.

* Vang trắng Dùng khi ăn món ăn chế biến từ thịt màu trắng như cá, tôm, cua… Đối với loại vang trắng ủ lâu ngày như Barbera, Nebbiolo, Brunello thì chọn ly có chân cao, thân hẹp và đường kính miệng nhỏ, dung lượng khoảng 145-150ml. Kiểu ly này sẽ giúp giữ độ sủi tăm của rượu lâu hơn, tạo cảm giác thú vị khi thưởng thức. Thân ly dài khiến cho khi uống sẽ cảm nhận được hương rượu thơm sát mũi và đế ly tạo hình ảnh thanh thoát, đẹp mắt.

Đối với loại vang có hương mạnh hơn thì dùng ly chân cao, thân nhỏ gọn, miệng chúm lại như hình bông hoa tulip. Loại vang trắng uống lạnh ở 6-7 độ C, vang lâu năm từ 12-13 độ.

* Vang đỏ Dùng khi ăn món ăn chế biến từ thịt màu đỏ như thịt bò, trâu, nai… Ly dùng cho loại vang đỏ là loại ly chân cao, thân tròn to và rộng, dung tích khoảng 200-250ml để hương rượu đủ đậm và phảng phất. Khi rót vang đỏ không rót đầy như vang trắng, chỉ rót 2/3 ly. Ly cần có độ trong suốt để lộ rõ màu nguyên chất của rượu.

• Vang đỏ có nhiều loại, tùy theo mỗi loại mà sử dụng loại ly tương ứng : * Rượu vang Bordeaux đỏ : ly hình quả trứng, miệng ly hơi khum, dung tích khoảng 250ml. Chỉ rót rượu khoảng 1/3 ly để khi cụng ly thì rượu không bị sánh ra ngoài. Miệng ly khum còn giúp giữ được hương vị của rượu khi nhấm nháp từng ngụm nhỏ. * Rượu vang Porto Bồ Đào Nha hay rượu Sherry : dùng loại ly nhỏ hơn nữa (150ml) và cũng chỉ rót lưng chừng ly. * Rượu vang Burgundy : dùng ly có miệng lớn hơn dùng cho vang Bordeaux.

3/ Chọn ly uống rượu mạnh Rượu mạnh là rượu có nồng độ cồn cao, được chiết xuất từ nho, bắp, khoai tây, lúa mì, lúa mạch. Ly uống rượu mạnh thường là loại nhỏ, có chân thấp hoặc không chân, hình trụ dày. Loại rượu này thường được dùng sau bữa ăn, mỗi lần rót chỉ khoảng 30–40ml nhằm tránh cho người uống cảm giác bị sốc. Khi uống dùng ngón tay cái và ngón trỏ nhấc ly rượu lên, áp ly vào lòng bàn tay, sau đó xoay nhẹ ly để hơi ấm của bàn tay thấm vào trong rượu. Sau khi rượu ấm lên, nhẹ nhàng nhấp từng chút một để thưởng thức vị ngon của rượu.

* Rượu Cognac Rượu Cognac, mặc dù là một loại rượu mạnh, nhưng do có nguồn gốc từ nho, rượu Cognac thường được thưởng thức bằng các ly có hình hoa tulip. Loại ly này chân ngắn, dáng bầu bĩnh nhưng miệng nhỏ, giúp cho hương vị tinh tế của Cognac được lưu giữ tốt hơn và tôn được màu sắc cũng như độ trong của rượu.

Lượng Cognac rót ra trên các ly loại to thường ít một, đủ để chiếc ly khi đặt nằm trên mặt bàn cũng không sánh rượu ra ngoài. Khi cầm ly nên dùng lòng bàn tay ôm dưới mặt đáy của ly, sức nóng từ tay người cầm truyền sang giúp cho hương thơm của rượu nổi bật hơn. Khi đưa ly lên mũi sẽ cảm nhận được mùi ban đầu. Hơi lắc nhẹ ly sẽ cảm nhận được độ sánh, độ trong của rượu và hương thơm trở nên mạnh mẽ hơn. Khi chạm lưỡi vào Cognac, từng chút một, người thưởng rượu sẽ cảm nhận được toàn diện cái ngon của sự kết hợp hương thơm đậm đà và vị rượu đặc biệt, độc nhất vô nhị, không lẫn với các loại rượu khác trên thế giới. Rượu Cognac, ngoài cách uống nguyên chất như trên, còn có thể được pha trộn với các loại nước có gas hay tonic để làm các loại nước giải khát hoặc khai vị với những hương vị đặc biệt.

* Rượu Whisky Rượu Whisky phù hợp với ly có dáng cao, thân rộng, miệng hẹp để hương vị của rượu dễ tỏa ra và lưu đọng lại khi xoay ly. Với Whisky đá, có thể lựa chọn ly tumbler, đế dày 0,5 – 2cm, thân tròn đứng, hình dáng to khỏe.

* Rượu Vodka Rượu Vodka thường được dùng với ly có chân cao, miệng hình ống khói hoặc ly nhỏ hình trụ, đế dày, miệng loe để có thể cảm nhận hương vị Vodka một cách tinh tế nhất bằng thị giác, khứu giác và vị giác.

* Rượu Rum Rượu Rum phù hợp với loại ly có thân và miệng rộng hay ly chân dài, miệng loe. Điều này sẽ giúp làm nổi bật hương vị của Rhum. Khi uống xoay nhẹ ly để cảm nhận màu và sắc trong của rượu.

* Rượu Tequila Rượu Tequila sử dụng loại ly có dạng hình hoa tulip, ly có miệng loe hay một chiếc ly nhỏ và thường được dùng với một lát chanh tươi và muối.

4/ Chọn ly uống rượu Cocktail Ly uống cocktail thường có chân ngắn, thân dài và rộng, miệng rộng ngang bằng chân ly hoặc có thể là loại không chân, thân ngắn, bụng phình rộng, miệng rộng. Có nhiều kiểu dáng khác nhau tùy theo người pha chế sử dụng. Chúng thường được dùng theo tên gọi của loại cocktail hoặc phù hợp với cách trình bày tương ứng.

Ly cocktail còn được trang trí bằng những lát chanh, lát dâu, cà chua, cà rốt… được tỉa thành những hình dạng vui mắt và những chiếc dù nhỏ đủ màu sắc ngộ nghĩnh. Đôi khi những thứ đồ chơi xinh xinh như những chiếc kiếm nhựa hay vòng xoắn nhựa cũng tô điểm thêm cho ly cocktail thêm bắt mắt.